sobota, 14 maja 2011

Czeladzki Park Jordanowski

Czeladzki Park Jordanowski

„Ciągle być poważnym i nieustannie pracować żaden człowiek nie zdoła. Zmęczone ciało wymaga odpoczynku, znużony umysł wymaga wytchnienia, a dusza pragnie wesołości, tego nastroju, który życie milszym nam czyni.” – dr Henryk Jordan.

Nad Brynicą, nieopodal Borzechy, przy drodze do Milowic w 1924 roku założono park. Teren o obszarze 10 ha leżał w bezpośrednim sąsiedztwie kolonii robotniczej Towarzystwa „Saturn”. Park ten, według projektu architekta S. Celichowskiego założono dla pracowników kopalni i ich rodzin.

Widok na Park Jordanowski, lata 30-te. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

 
Widok na Park Jordanowski, lata 30-te. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Południowa część parku (obszar 2 ha) została ogrodzona w roku 1937. Założono tam Ogród Jordanowski dla dzieci do lat 8. Ogród wyposażono w przyrządy gimnastyczne i „urządzenia rozrywkowe”, mały basenik z wodą i dużą krytą werandę. Ogród posiadał 200 grządek, na których dzieci pielęgnowały kwiaty. Poza Ogrodem Jordanowskim w parku znajdowały się przyrządy gimnastyczne dla starszych dzieci oraz place do różnych gier np. szczypiorniaka, hazeny (gra podobna do piłki ręcznej), siatkówki. W północnej części parku znajdował się teren do treningów dla lekkoatletów oraz kiosk dla orkiestry górniczej, która koncertowała latem w niedzielne popołudnia oraz w święta. Na końcu parku urządzono strzelnicę dla broni małokalibrowej.

Park Jordanowski w 1937 r. Duża zjeżdżalnia. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park Jordanowski w 1937 r. Drabiny i przyrządy wspinaczkowe. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

 Park Jordanowski w 1937 r Drewniana ściana wspinaczkowa. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park Jordanowski w 1937 r. Gra w dwa ognie. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park w 1937 r. Altana dla orkiestry. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park w 1937 r. Drzewo do wspinania się. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park był własnością Towarzystwa „Saturn” ale zarząd należał do Komitetu, składającego się z delegatów działających w Czeladzi licznych organizacji społecznych i zawodowych. Ich lista jest długa,ale warto ją w tym miejscu umieścić, ponieważ świadczy o bogactwie życia społecznego i kulturalnego w Czeladzi w okresie międzywojennym.
W skład komitetu wchodziły
·        Towarzystwo Górniczo – Przemysłowe „Saturn”
·        Komitet Koordynacyjny Związków b. Wojskowych w Czeladzi
·        Związek Legionistów, Oddział w Czeladzi
·        Związek b. Ochotników armii Polskiej Oddział Czeladź
·        P.O.W. placówka Czeladź
·        Związek Podoficerów rezerwy, Oddział Czeladź
·        Związek Rezerwistów Czeladź
·        Związek Strzelecki, Oddział Czeladź
·        Centralny Związek Górników w Polsce, Oddział Czeladź
·        Narodowa Organizacja Kobiet na Saturnie
·        Koło Górników kopalni „Saturn”
·        Ochotnicza Straż Ogniowa w Czeladzi , Odział Saturn
·        Dom Ludowy na Saturnie
·        Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” na Saturnie
·        C.K.S.- Czeladzki Klub Sportowy
·        Polski Czerwony Krzyż, Odział Saturn
·        Koło Przyjaciół Harcerstwa na Saturnie
·        Klub Urzędników Towarzystwa „Saturn"
·        Związek Zawodowy Górników „Praca Polska” R.P. Filia Saturn.

Komitet zarządzający parkiem chcąc uhonorować tych, którzy przyczynili się do jego powstania podjął uchwałę następującej treści:

„ Uchwała Komitetów Opieki nad Ogrodami Jordanowskimi T-wa „Saturn” na plenarnym posiedzeniu w dniu 9.V.1937 R.:
         Komitety Opieki nad Ogrodami Jordanowskimi na Saturnie i na Jowiszu uchwaliły jednomyślnie, aby w celu uczczenia zasług położonych dla polepszenia warunków bytowania pracowników zakładów T-wa i ich rodzin przez twórców i długoletnich prezesów T-wa ś.p. Karola Scheiblera i D-ra Alfreda Biedermanna nazwać te ogrody Ich Imieniem oraz ustawić w ogrodach odpowiednie tablice pamiątkowe.
 Komitet Wykonawczy
Saturn, w sierpniu 1937 r.”

Poświęcenie Ogrodu Jordanowskiego i odsłonięcie tablicy pamiątkowej miały bardzo uroczysty charakter.

Uroczystości poświęcenia Parku Jordanowskiego w 1937 r. – na zdjęciu widoczna nieistniejąca tablica upamiętniająca prezesów T-wa „Saturn”. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Uroczystości poświęcenia Parku Jordanowskiego w 1937 r. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Poświęcenie Parku Jordanowskiego w 1937 r. Na fot. Józef Przedpełski – założyciel parku oraz zaproszony na uroczystości ksiądz B. Pieńkowski Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.
Wejście do parku. Fragment uroczystości poświęcenia parku. 1937 r. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Uroczystości poświęcenia Parku Jordanowskiego w 1937 r. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Do korzystania z Ogrodu Jordanowskiego i pozostałych urządzeń w parku uprawnione były dzieci pracowników Towarzystwa „Saturn, dzieci bezrobotnych oraz dzieci mieszkańców miasta, po uzyskaniu od komitetu legitymacji (do roku 1937 wydano 1200 legitymacji). Z parku mogli korzystać pracownicy kopalni, ich rodziny i wprowadzani przez nich goście oraz mieszkańcy Czeladzi nie związani z kopalnią, którzy otrzymali stosowne legitymacje. Wstęp był bezpłatny. W pogodne świąteczne dni z parku korzystało około 6000 osób (w tym około 1500 dzieci).

Park w 1937 r. Spacerujący w parku.  Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park w 1937 r. Boisko do siatkówki.  Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park w 1937 r. Dzieci pielęgnujące grządki z kwiatami.  Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Opiekę nad dziećmi w Ogrodzie Jordanowskim sprawowała Narodowa Organizacja Kobiet na Saturnie. Na jego terenie dziećmi zajmowały się 4 wykwalifikowane ochroniarki (przedszkolanki) i co najmniej 1 dyżurna matka. 
Z   inicjatywy matek, które zorganizowały na ten cel składkę zbudowano figurę Matki Boskiej przed którą dzieci codziennie modliły się przed i po zabawie.

Park Jordanowski w 1937 r. Dzieci w czasie modlitwy. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park Jordanowski w 1937 r. Huśtawki. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park Jordanowski w 1937 r. Pijalnia. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park Jordanowski w 1937 r. Weranda. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Park Jordanowski w 1937 r. Weranda. Fot. z kroniki fotograficznej parafii św. Stanisława B.M. w Czeladzi. Autor nieznany.

Najstarsi czeladzianie z sentymentem wspominają spacery po parku i zabawy czasów dzieciństwa w Ogrodzie Jordanowskim. Po wojnie park zaczął podupadać. Znikały urządzenia gimnastyczne, powoli dokonywał się proces dewastacji. Dziś jest to jeden z wielu terenów zielonych w Czeladzi. Mam nadzieję, że czasy świetności parku jeszcze powrócą.
Poniżej zamieściłem kilka zdjęć wykonanych przez moich kolegów, ilustrujących obecny wygląd parku. Nie ma na nich altanki dla orkiestry, basenu dla dzieci, werandy i innych atrakcji, które możemy zobaczyć na zamieszczonych wcześniej zdjęciach. Jednak stare drzewa i zielone alejki zachęcają czeladzian do spacerów.

Tereny  przedwojennego Parku Jordanowskiego. Stan obecny - 11.05.2011 r. Fot. Wiecha Łukasz, klasa Ie

Tereny  przedwojennego Parku Jordanowskiego. Stan obecny - 11.05.2011 r. Fot. Wiecha Łukasz, klasa Ie

Tereny  przedwojennego Parku Jordanowskiego. Stan obecny - 11.05.2011 r. Fot. Wiecha Łukasz, klasa Ie

Tereny  przedwojennego Parku Jordanowskiego. Stan obecny - 11.05.2011 r. Fot. Wiecha Łukasz, klasa Ie

Tereny  przedwojennego Parku Jordanowskiego. Stan obecny - 11.05.2011 r. Fot. Wiecha Łukasz, klasa Ie

Paweł Marszałek klasa I B


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz